Algemene beschouwingen Oostzaan Natuurlijk! 7 november 2024.
(de tekst is formeel gericht aan de voorzitter van de gemeenteraad) Voorzitter,
Vandaag bespreken we de begroting 2025 en bijbehorende meerjarenraming. In de voorbereiding heb ik de vorige beschouwingen gelezen en ik moet u zeggen dat het mij moeite kost om niet in herhalingen te vallen. Proactief informatie verstrekken blijft een belangrijk punt van aandacht en leidt er regelmatig toe dat schriftelijke vragen als middel moet worden ingezet. Meest recente voorbeeld is de Noorderschool. Naar aanleiding van vragen van onze kant komt er last minute een raadbericht dat voor de zomer al bekend was dat de uitbreiding van Noorderschool niet door kan gaan. Het lijkt erop dat u vergeten was de gemeenteraad mee te nemen! En dat geldt voor meer onderwerpen: de opvang van de vluchtelingen uit Oekraïne, voortgang ontwikkeling Radio 9 terrein etc.
Voorzitter,
Er gaan ook dingen goed. Wij hebben gepleit voor het zo snel mogelijk realiseren van een integraal huisvestingsplan. Tot ons grote genoegen hebben we onlangs een presentatie gehad van de stand van zaken en blijkt dat wij hier destijds niet voor niets aandacht voor hebben gevraagd en het college nu ook besluiten kan onderbouwen (zie het raadsbericht over de Noorderschool). Uitbreiding Noorderschool niet noodzakelijk en daarnaast niet mogelijk gelet op o.a. de verkeerssituatie.
Wat ook fijn is dat het rijk besloten heeft meer geld heeft beschikbaar gesteld voor de uitbreiding van de bibliotheek functies. Ook fijn dat het dat de huidige bevorderingstaak wettelijk omgezet gaat worden naar een zorgplicht. In 2025 dient de bibliotheek te voldoen aan een aantal maatschappelijke functies: Kennis en informatie beschikbaar stellen, mogelijkheden bieden voor ontwikkeling en educatie, stimuleren om te lezen, ontmoetingen en debatten organiseren, mensen kennis laten maken met kunst en cultuur. Minder fijn is dat wij niet hebben kunnen lezen hoe het college dit gaat realiseren en wanneer de gemeenteraad plannen kan verwachten. Tijdens de commissiebehandeling werd duidelijk waarom. Er is geen ambtenaar beschikbaar om een dergelijk plan te maken. Dit is neen trieste gang van zaken. Om die reden dienen wij een motie in om het college op te dragen eerste kwartaal 2025 met een plan te komen om de bibliotheek te optimaliseren.
Voorzitter,
Oostzaan staat voor grote uitdagingen. Wij constateren dat voorliggende begroting sluit mits wij de voorstellen zoals die in de eerste begrotingswijziging staan vermeld overnemen. Hierbij wil ik opmerken dat ook een groot deel van de geplande dotatie aan de algemene reserve wordt ingezet. Kunnen we maar eenmaal doen wat betekent dat de uitdaging voor 2026 e.v. alleen maar groter wordt. Duidelijk is dat we er met de voorstellen niet zijn en dat volgend jaar vervolg maatregelen moeten komen die uiteindelijk moeten leiden tot een structureel evenwicht waarbij de kaasschaafmethode geen oplossing zal bieden. Dit betekent dat wij alle voorstellen hebben gewogen hebben en tot de conclusie zijn gekomen dat sommige voorstellen een minimale bijdrage leveren aan het tekort en de maatschappelijke afbreuk niet in verhouding staat met het financiële voordeel en derhalve o.i. een iets hogere onttrekking uit de algemene reserve rechtvaardigt.
Voorzitter,
In de voorstellen zitten nu al pijnpunten. Er wordt voorgesteld om de reserve projecten en openbaar groen op te heffen. Onbegrijpelijk omdat in de begroting staat vermeld bij de risico’s (pagina 83) dat de staat van de openbare ruimte maakt dat het aantal aansprakelijkheidstellingen kan toenemen. Dit is het gevolg van het afromen van onderhoudsbudgetten en uitstel van herinrichtingsprojecten. Het opheffen van deze reserve is in deze situatie niet echt verstandig. Daarom dienen wij samen met D66, CDA en GroenLInks een amendement in om de reserve gedeeltelijk in stand te houden.
Voorzitter,
Eerder dit jaar is de bijdrage aan Over Gemeenten verhoogd naar 4.7 miljoen (voor Oostzaan 1.7 miljoen) omdat er geen andere mogelijkheden waren om te voldoen aan de wettelijke minimum eisen en om de dienstverlening te kunnen waarborgen (citaat uit het raadsbericht 13 maart 2024 met al onderwerp actieve informatieplicht). In de eerste begrotingswijzigingen wordt zonder toelichting voorgesteld de gemeentelijke bijdrage neerwaarts bij te stellen met 1.072.000 en een flexibele schil in te stellen. Niet genoemd wordt welke diensten wij anders of niet gaan ontvangen, hoe verhoudt zich dit met genoemd raadsbericht? Wij willen daarover meer duidelijkheid en verzoeken het college van Oostzaan hier in de P&C cyclus standaard aandacht aan te schenken.
Voorzitter,
Van deze voorstellen woorden wij niet vrolijk. De dienstverlening wordt verder uitgekleed zonder oplossingen in de toekomst behalve de urgentie benadrukken om snel een besluit te nemen over de bestuurlijke toekomst. Goed bestuur betekent ook het schetsen van alternatieven met andere woorden voorstellen die wel leiden tot een structurele meerjarenraming. Gelet op de tekorten voor 2026 e.v. zullen er volgend jaar echte keuzen gemaakt moeten worden, u noemt een aantal mogelijkheden op pagina 28 en 29. Wij zullen een constructieve bijdrage leveren aan deze discussie maar zullen hierbij wel een aantal uitgangspunten hanteren: een minimale kwaliteit van de dienstverlening, een minimale staat van de openbare ruimte en de voorzieningen aan de inwoners willen borgen. Dit betekent creatieve voorstellen en oplossingen. U dient hier als college vorm aan te geven, waar mogelijk zullen wij u van input voorzien
Ik wens u veel succes en wijsheid toe.
Rob Monen
Oostzaan Natuurlijk!